مبانی نظری نظریه های شخصیت

این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق نظریه های شخصیتی را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد. 

نظریه شخصیت آبراهام مزلو : 

مزلو بنيانگذار و پدر معنوي جنبش انسانگرايي در روانشناسي تلقي ميشود. نظريه شخصيت مزلو از افراد داراي اختلالهاي هيجاني سرچشمه نمي گيرد، بلکه نشات گرفته از سالمترين شخصيت هاست. در نتيجه ی سالها مطالعه چنين مرداني، نظريه شخصيت خاصي تکوين يافته است، که به آساني ميتواند نظريه انگيزش  خوانده شود، زيرا انگيزش است که محور پايه رويکرد اوست. مزلو اعتقاد داشت که طبيعت فطري ما و منشي که با آن به دنيا ميآييم، اساسا خوب، پاک و مهربان است. اما وجود شر را در جهان انکار نمي کرد. اما شر و تبهکاري بخش ذاتي ماهيت انسان نيست، بلکه چيزهايي هستند که به وسيله يک محيط نامناسب و ناکافي بر ما تحميل ميشوند (کشاورز وعلوی، 1382).
نظريه مازلو درباره انگيزش در بطن رويکرد او نسبت به فهم شخصيت قرار دارد. در سلسله مراتب نيازهاي مزلو، نيازهايي که در پلههاي پايينتر نردبان انگيزشي هستند بايد قبل از آنهايي که در پلههاي بالاي نردبان هستند، ارضا شوند (ملازاده، 1383).

   عبدالله زاده (1382) در تحقیقی که به منظور تاثیر صفات شخصیتی بر رضایت زناشویی بر روی 182 زوج انجام داد از پرسشنامه انریچ و پرسشنامه شخصیتی نئو استفاده نمود. نتایج حاصله نشان داد : 1- عوامل شخصیتی برون گرایی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن با رضایت زناشویی رابطه مثبتی دارند 2- بین عامل روان رنجورخویی شخصیت و رضایت زناشویی رابطه منفی وجود دارد 3- بین میزان درآمد و رضایت زناشویی رابطه مثبت وجود دارد 4- بین مدت ازدواج و رضایت زناشویی رابطه وجود ندارد 5- بین تعداد فرزندان و رضایت زناشویی رابطه ای وجود ندارد 6- بین میزان تحصیلات و رضایت زناشویی رابطه مثبت وجود دارد 7- نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که دلپذیر بودن مرد 34 درصد، روان رنجورخویی زن 7 درصد، دلپذیر بودن زن 2 درصد و روان رنجورخویی مرد 2 درصد و در کل عوامل 45 درصد از تغییرات رضایت زناشویی را تبیین می کند. نتایج رگرسیون در مورد زنان نشان داد که وجدانی بودن 8 درصد، روان رنجورخویی 7 درصد و در کل این عوامل 25 درصد از پراکندگی رضایت زناشویی را تبیین می کند. در مردان هم دلپذیر بودن مرد 37 درصد، با وجدان بودن 3 درصد و روان رنجورخویی 2 درصد و در کل 2 درصد از پراکندگی رضایت زناشویی را پیش بینی می کنند. 
 

فهرست مطالب

تعریف نظری ویژگی های شخصیتی

تعریف عملیاتی ویژگی های شخصیتی

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش نظریه های شخصیتی

2-1- رويکردهاي مختلف به مطالعه شخصيت:    14
2-1-1- رويکرد روانکاوي:    14
2-2- رويکرد نوروانکاوي:    15
2-2-1- آلفرد آدلر:    15
2-2-2 کارل یونگ:    16
2-3- رويکرد انسانگرايي:    17
2-3-1- آبراهام مزلو:    17
2-3-2-کارل راجرز:    18
2-4- رويکرد شناختي:    19

2-5- نظريه هاي عاملي شخصيت:    19
2-6-ديدگاه صفات:    21
2-7- مدلهاي مبتني بر تحليل عوامل    23
2-8- تاريخچه مدلهاي مبتني بر تحليل عوامل:    24
2-8-1- گوردن آلپورت:    24
2-8-2- آيزنک:    25
2-8-3- ريموند کتل :    25
2-8-4- گيلفورد    26
2-9- مدلهاي پنج عاملي شخصيت    27
2-10- الگوي نظري فرضي براي پنج عامل اصلي    28
2-11- عوامل تاثير گذار در پيدايش پنج عامل بزرگ    29
2-12- ابعاد و مولفه هاي تست شخصيتي پنج عاملي کاستا و مک گري    31
2-12-1- روان آزرده خويي (N)    32
2-12-2- مولفه هاي روان آزرده خويي(N)    33
2-12-3- مولفه هاي برونگرايي(E)    35
2-12-4- پذيرا بودن (O)    37
2-12-5- مولفه هاي پذيرا بودن (O)    38
2-12-6- مولفه هاي سازگاري(A)    39
2-12-7- مسئوليت پذيري(C)    41
2-12-8- مولفه هاي مسئوليت پذيري:    41
2-13- محدوديتهاي و نقاط قوت پنج عامل:    43

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی